Tedaviler
Endokrinoloji alanında uygulanan başlıca tedaviler
Diyabet
Diyabet tedavisi, bireyin yaşam tarzı, eşlik eden hastalıklar ve hedef glisemik değerlere göre kişiselleştirilir. İnsülin, oral antidiyabetikler ve teknolojik glukoz izlem araçları birlikte planlanır.
Beslenme, egzersiz ve düzenli takip; komplikasyon riskini azaltmada anahtar rol oynar. Kişiye özel eğitim ve davranış değişikliği programları tedavinin ayrılmaz parçasıdır.
Akromegali
Hipofiz kaynaklı büyüme hormonu fazlalığı kemik ve yumuşak dokularda kalınlaşmaya yol açar. Tanıda IGF-1, OGTT ve hipofiz MR birlikte değerlendirilir.
Ameliyat, medikal tedaviler ve radyoterapi seçenekleri hasta bazında ele alınır. Erken kontrol, kardiyometabolik riskleri ve organ etkilerini azaltır.
Cushing Sendromu
Uzun süreli kortizol yüksekliği kilo artışı, hipertansiyon ve glukoz intoleransına yol açar. Tanıda dinamik testler ve görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Altta yatan neden belirlendikten sonra cerrahi ya da medikal tedaviler planlanır. Düzenli izlem, nüks ve yan etki yönetimi açısından gereklidir.
Osteoporoz
Kemik mineral yoğunluğunun azalması kırık riskini artırır. Risk değerlendirmesi (FRAX), DEXA ve laboratuvar analizleriyle kişisel tedavi planlanır.
Beslenme, D vitamini-kalsiyum desteği ve uygun farmakolojik ajanlar; düşme önleme stratejileri ile birlikte uygulanır.
Tiroid Kanseri
Tiroid nodüllerinde risk değerlendirmesi, USG ve gerektiğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi ile yapılır. Tedavide cerrahi, radyoaktif iyot ve hormon supresyonu seçenekleri bulunur.
Takip protokolü; evre, histoloji ve risk durumuna göre kişiselleştirilir. Düzenli TSH izlem ve görüntüleme kritik önemdedir.
Prolaktin
Hiperprolaktinemi; adet düzensizliği, infertilite ve galaktore ile ilişkili olabilir. Hipofiz görüntüleme ve hormonal testler ile neden saptanır.
Nedene yönelik ilaç tedavisi çoğu hastada etkilidir; düzenli takip ve görme alanı muayeneleri gerekli olabilir.
Tüylenme Artışı (Hirsutizm)
Androjen fazlalığına bağlı erkek tipi tüylenme estetik ve psikososyal etkiler yaratabilir. PCOS başta olmak üzere endokrin nedenler araştırılır.
Hormon düzenleyici tedaviler, yaşam tarzı önerileri ve kozmetik uygulamalar birlikte planlanır.
Obezite
Obezite yönetimi; beslenme, egzersiz ve davranış değişikliği temelinde, uygun hastalarda farmakoterapi ile desteklenir.
Komorbiditeler (diyabet, uyku apnesi, hipertansiyon) göz önünde bulundurularak sürdürülebilir kilo kaybı hedeflenir.
Hipertiroidi
Tiroid hormonlarının aşırı üretimi çarpıntı, kilo kaybı ve titreme yapabilir. Etken nodül veya Graves hastalığı olabilir.
İlaç tedavisi, radyoaktif iyot veya cerrahi seçenekleri klinik duruma göre değerlendirilir; düzenli TSH-T4 izlem yapılır.
İnsülin Direnci
İnsülin direnci; kilo artışı, bel çevresi genişliği ve metabolik sendrom ile ilişkilidir. HbA1c ve lipid profili gibi parametreler izlenir.
Beslenme düzeni, fiziksel aktivite ve gerektiğinde ilaç tedavileri ile insülin duyarlılığı artırılır.
Tiroid Nodülü
Tiroid nodülleri tiroid bezinde oluşan anormal büyümelerdir. Çoğu nodül iyi huylu olmakla birlikte, kanser riski açısından değerlendirilmesi gerekir.
Ultrasonografi, ince iğne aspirasyon biyopsisi ve hormon testleri ile nodül karakteri belirlenir. Boyut, şekil ve içerik özelliklerine göre takip veya tedavi planlanır.